Quản lý tài chính cá nhân có vẻ là một nhiệm vụ quá sức, đặc biệt nếu bạn ít hoặc không có kinh nghiệm về lập ngân sách, tiết kiệm hoặc đầu tư. Nhưng thực ra, điều này không hề khó khăn.
Bằng cách chia nhỏ thành các bước dễ quản lý, bất kỳ ai cũng có thể bắt đầu sắp xếp tài chính của mình, bất kể thu nhập của họ nhiều hay ít.
Cho dù bạn muốn tiết kiệm cho mục tiêu tương lai, thoát khỏi nợ nần hay chỉ đơn giản là kiểm soát thói quen chi tiêu của mình, thì việc hiểu những nguyên tắc cơ bản về tài chính cá nhân là bước đầu tiên để đạt được mục tiêu tài chính của bạn.
Hiểu những điều cơ bản về tài chính cá nhân
Trước khi đi sâu vào các chiến lược cụ thể, điều quan trọng là phải hiểu rõ tài chính cá nhân bao gồm những gì. Nó không chỉ là việc theo dõi chi tiêu; nó còn bao gồm việc lập ngân sách, tiết kiệm, đầu tư, quản lý nợ và lập kế hoạch cho tương lai. Mục tiêu cuối cùng là xây dựng một nền tảng tài chính hỗ trợ các mục tiêu cuộc sống của bạn và cho phép bạn xử lý các tình huống khẩn cấp mà không bị căng thẳng. Nói cách khác, việc sắp xếp tài chính cá nhân là một cách để đảm bảo bạn kiểm soát được tình hình tài chính của mình.
Bước 1: Chụp nhanh tình hình tài chính hiện tại của bạn
Bước đầu tiên trong việc quản lý tài chính cá nhân là hiểu rõ tình hình tài chính của bạn. Hãy bắt đầu bằng việc xem xét kỹ lưỡng thu nhập, chi phí, tài sản và nợ phải trả. Điều này sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về tình hình tài chính của mình và xác định những lĩnh vực cần cải thiện.
Hãy bắt đầu bằng cách liệt kê tất cả các nguồn thu nhập, chẳng hạn như lương, thu nhập từ nghề tự do, hoặc bất kỳ nguồn thu nhập thụ động nào. Sau đó, hãy theo dõi chi tiêu của bạn. Điều này bao gồm mọi thứ, từ tiền thuê nhà hoặc trả góp thế chấp đến tiền điện nước, tạp hóa, đăng ký dịch vụ và chi tiêu tùy ý. Bằng cách xem xét thói quen chi tiêu của mình, bạn có thể bắt đầu xác định những thói quen có thể đang hạn chế khả năng tiết kiệm hoặc đầu tư của mình.
Tiếp theo, hãy tính giá trị tài sản ròng của bạn. Để làm điều này, hãy trừ các khoản nợ phải trả (nợ) khỏi tài sản (tiết kiệm, đầu tư, bất động sản). Nếu bạn đang mắc nợ, bước này sẽ giúp bạn hiểu rõ số tiền mình đang nợ và thời gian cần thiết để trả hết nợ.
Bước 2: Tạo ngân sách
Khi đã có bức tranh rõ ràng về tình hình tài chính, bước tiếp theo là lập ngân sách. Ngân sách là một công cụ đơn giản cho phép bạn phân bổ thu nhập cho các chi phí thiết yếu đồng thời tiết kiệm cho tương lai. Mục tiêu của việc lập ngân sách không phải là hạn chế bản thân tận hưởng cuộc sống, mà là ưu tiên các mục tiêu tài chính và đảm bảo tiền bạc sinh lời.
Có một số phương pháp để lập ngân sách và bạn có thể chọn phương pháp phù hợp nhất với mình. Một phương pháp phổ biến là Quy tắc 50/30/20. Điều này bao gồm việc phân bổ 50% thu nhập của bạn cho các nhu cầu thiết yếu, chẳng hạn như nhà ở, tiện ích và giao thông, 30% cho các khoản chi tiêu tùy ý như ăn uống ngoài trời và giải trí, và 20% cho tiết kiệm và trả nợ. Nếu bạn đang muốn trả bớt nợ, bạn có thể cân nhắc điều chỉnh các tỷ lệ phần trăm này để phân bổ nhiều hơn cho việc trả nợ hoặc tiết kiệm.
Ngoài ra còn có các công cụ và ứng dụng kỹ thuật số có thể giúp bạn tự động theo dõi ngân sách và chi tiêu. Nếu bạn là người theo chủ nghĩa truyền thống, bạn có thể chọn bút và giấy, hoặc sử dụng bảng tính để theo dõi thu nhập và chi tiêu thủ công. Dù chọn phương pháp nào, điều quan trọng là phải nhất quán và trung thực với bản thân về chi tiêu.
Bước 3: Đặt mục tiêu tài chính
Đặt ra mục tiêu tài chính là yếu tố then chốt để duy trì động lực và sự tập trung. Hãy bắt đầu bằng việc xác định cả mục tiêu tài chính ngắn hạn và dài hạn. Mục tiêu ngắn hạn có thể bao gồm trả hết số dư thẻ tín dụng hoặc tiết kiệm cho một kỳ nghỉ, trong khi mục tiêu dài hạn có thể bao gồm tiết kiệm cho hưu trí, mua nhà hoặc tài trợ cho việc học của con cái.
Khi đặt mục tiêu, điều quan trọng là phải cụ thể và thực tế. Ví dụ, thay vì nói "Tôi muốn tiết kiệm nhiều tiền hơn", hãy đặt mục tiêu cụ thể như "Tôi muốn tiết kiệm $5.000 cho quỹ khẩn cấp trong vòng 12 tháng tới". Điều này giúp mục tiêu có thể đo lường và đạt được, cho bạn động lực để phấn đấu.
Việc sắp xếp thứ tự ưu tiên cho các mục tiêu cũng rất hữu ích. Ví dụ, nếu bạn có khoản nợ thẻ tín dụng lãi suất cao, bạn nên tập trung trả hết nợ trước khi tiết kiệm cho một chuyến du lịch. Việc sắp xếp thứ tự ưu tiên rõ ràng sẽ giúp bạn tránh được cám dỗ chi tiêu vào những thứ không cần thiết và tập trung vào những gì quan trọng nhất.
Bước 4: Xây dựng Quỹ Khẩn cấp
Một trong những bước quan trọng nhất trong việc quản lý tài chính là xây dựng quỹ khẩn cấp. Quỹ khẩn cấp là khoản tiền dành riêng cho các chi phí bất ngờ, chẳng hạn như hóa đơn y tế, sửa chữa xe hơi hoặc mất việc. Có một quỹ khẩn cấp giúp bạn an tâm và tránh rơi vào cảnh nợ nần khi có tình huống bất ngờ xảy ra.
Một lời khuyên phổ biến là nên tiết kiệm ít nhất ba đến sáu tháng chi phí sinh hoạt vào một tài khoản dễ tiếp cận. Tuy nhiên, nếu điều này có vẻ khó khăn, hãy bắt đầu từ những khoản nhỏ. Hãy đặt mục tiêu tiết kiệm $500 hoặc $1.000 để trang trải cho những trường hợp khẩn cấp nhỏ hơn. Sau khi đã tích lũy được quỹ khẩn cấp, bạn có thể tập trung vào các mục tiêu tài chính khác.
Bước 5: Giảm và quản lý nợ
Nếu bạn đang mang nợ, điều cần thiết là phải lập kế hoạch trả nợ. Hãy bắt đầu bằng cách ưu tiên các khoản nợ lãi suất cao, chẳng hạn như số dư thẻ tín dụng, vì chúng có thể nhanh chóng vượt khỏi tầm kiểm soát nếu không được kiểm soát. Hãy cân nhắc sử dụng phương pháp nợ lở (trả hết khoản nợ có lãi suất cao nhất trước) hoặc phương pháp nợ lăn cầu tuyết (trả các khoản nợ nhỏ trước) để tạo ra một kế hoạch phù hợp với bạn.
Nếu bạn cảm thấy khoản nợ của mình quá lớn, hãy cân nhắc tìm lời khuyên từ chuyên gia tư vấn tài chính hoặc tìm hiểu các giải pháp hợp nhất nợ. Nhưng hãy nhớ, điều quan trọng nhất là phải kiên trì với mục tiêu thoát khỏi nợ nần.
Bước 6: Bắt đầu tiết kiệm và đầu tư
Sau khi lập ngân sách, đặt mục tiêu, xây dựng quỹ khẩn cấp và giảm nợ, đã đến lúc tập trung vào việc tiết kiệm và đầu tư. Bạn càng bắt đầu tiết kiệm và đầu tư sớm, bạn càng được hưởng lợi từ lãi kép theo thời gian.
Hãy bắt đầu bằng cách đóng góp vào một tài khoản hưu trí, chẳng hạn như 401(k) hoặc IRA. Nếu bạn có thể tiếp cận 401(k) thông qua công ty, hãy cố gắng đóng góp đủ để tận dụng tối đa các khoản đóng góp tương ứng. Nếu bạn không thể tiếp cận 401(k), hãy xem xét mở IRA để bắt đầu tiết kiệm cho hưu trí.
Ngoài việc tiết kiệm hưu trí, hãy cân nhắc các lựa chọn đầu tư khác, chẳng hạn như cổ phiếu, trái phiếu và quỹ tương hỗ. Chìa khóa của đầu tư là đa dạng hóa danh mục đầu tư của bạn trên nhiều loại tài sản khác nhau để giảm thiểu rủi ro.
Bước 7: Theo dõi và điều chỉnh kế hoạch của bạn
Việc quản lý tài chính cá nhân không phải là một nhiệm vụ một lần; đó là một quá trình liên tục. Khi thu nhập, chi phí và mục tiêu tài chính của bạn thay đổi, điều quan trọng là phải thường xuyên xem xét và điều chỉnh ngân sách và kế hoạch tài chính. Hãy dành thời gian mỗi tháng để theo dõi tiến độ, đánh giá chi tiêu và thực hiện những thay đổi cần thiết để duy trì mục tiêu.
Suy nghĩ cuối cùng
Việc quản lý tài chính cá nhân là một hành trình đòi hỏi thời gian, sự kiên nhẫn và tính nhất quán. Ban đầu có vẻ khó khăn, nhưng bằng cách thực hiện từng bước nhỏ và tập trung vào mục tiêu, bạn sẽ dần dần kiểm soát được tương lai tài chính của mình. Hãy nhớ rằng tài chính cá nhân là vấn đề riêng tư, những gì hiệu quả với người này có thể không hiệu quả với người khác. Hãy thử nghiệm các chiến lược khác nhau và đừng ngại điều chỉnh trong quá trình thực hiện. Điều quan trọng là hãy luôn cam kết với sự an toàn tài chính của bản thân và chủ động thực hiện các bước để đảm bảo an ninh tài chính.