Một trong những kỹ năng thiết yếu nhất trong tài chính cá nhân là biết được sự khác biệt giữa muốn Và nhu cầu. It sounds simple, but when you’re in a store or scrolling through an online shop, that distinction can become blurry fast.
Nhận ra sự khác biệt này cho phép bạn ưu tiên chi tiêu của bạn, tránh nợ nần, Và đạt được mục tiêu tiết kiệm của bạn nhanh hơn. Trong hướng dẫn này, bạn sẽ học cách xác định mong muốn và nhu cầu và áp dụng nhận thức đó vào việc lập ngân sách hàng ngày của mình.
Tại sao sự khác biệt này lại quan trọng
Ngân sách là về đưa ra lựa chọn và không phải mọi khoản chi tiêu đều như nhau. Nhu cầu là cần thiết cho sự tồn tại và ổn định, trong khi mong muốn là tùy chọn và dựa trên sở thích hoặc sự tiện lợi.
When your budget is tight, or you’re working toward financial goals, prioritizing needs ensures you’re financially safe while making smarter decisions about discretionary spending.
Defining Needs: What You Can’t Live Without
Nhu cầu là những thứ bạn phải phải sống và hoạt động. Nếu ngày mai bạn mất hết thu nhập, đây là những khoản chi phí bạn vẫn cố gắng trang trải trước tiên.
Ví dụ về nhu cầu
- Nhà ở: Tiền thuê nhà hoặc tiền thế chấp
- Tiện ích: Điện, nước, sưởi ấm, internet (trong nhiều trường hợp)
- Đồ ăn: Hàng tạp hóa (không phải ăn ngoài)
- Vận tải: Xăng, phương tiện giao thông công cộng, bảo dưỡng ô tô
- Chăm sóc sức khỏe: Bảo hiểm, thuốc men, khám bác sĩ
- Khoản thanh toán khoản vay tối thiểu: Thẻ tín dụng, khoản vay sinh viên, v.v.
Bất cứ điều gì hỗ trợ bạn sự sống còn cơ bản, an toàn và thu nhập được coi là một nhu cầu.
Xác định mong muốn: Điều gì làm cho cuộc sống thú vị hơn
Muốn là tất cả mọi thứ mà nâng cao lối sống của bạn but isn’t required to survive. This doesn’t mean you should never spend money on wants it just means they should come sau đó nhu cầu và tiết kiệm được đáp ứng.
Ví dụ về mong muốn
- Ăn uống tại nhà hàng
- Quần áo hoặc giày dép của nhà thiết kế
- Đăng ký phát trực tuyến (Netflix, Spotify)
- Tiện ích công nghệ mới nhất
- Thẻ thành viên phòng tập thể dục (trừ khi cần thiết cho sức khỏe)
- Kỳ nghỉ hoặc chuyến đi xa
- Các loại đồ uống cà phê lạ mắt từ các quán cà phê
Mong muốn không phải là xấu, một số rất thú vị nhưng nhận ra chúng sẽ giúp bạn đưa ra lựa chọn tốt hơn, đặc biệt là khi nguồn tài chính hạn hẹp.
Cách phân biệt
Sometimes it’s not obvious whether something is a want or a need. Here’s how to evaluate your purchases.
Hãy tự hỏi bản thân:
- Nếu không có nó, tôi có phải chịu thiệt hại về thể chất hoặc tài chính không?
- Có giải pháp thay thế nào có chi phí thấp hơn mà vẫn đáp ứng được nhu cầu không?
- Tôi có mua thứ này để cảm thấy tốt hơn về mặt cảm xúc không?
- Việc mua hàng này có khẩn cấp không hay có thể đợi?
Nếu câu trả lời cho hầu hết các câu hỏi này là "không", thì có thể đó là một mong muốn.
Vai trò của Mong muốn và Nhu cầu trong Lập ngân sách
Một khi bạn xác định được nhu cầu và mong muốn của mình, bạn có thể phân bổ tiền của bạn hiệu quả hơn.
Sử dụng Quy tắc 50/30/20
Một phương pháp lập ngân sách phổ biến là chia thu nhập sau thuế của bạn thành:
- Nhu cầu 50%
- 30% Muốn
- 20% Tiết kiệm và Trả nợ
Khung này đảm bảo bạn trang trải được những nhu cầu thiết yếu, tận hưởng cuộc sống và vẫn có thể tiến triển về mặt tài chính.
Mẹo thực tế để kiểm soát chi tiêu cho nhu cầu thiết yếu
Nếu bạn có xu hướng chi tiêu quá mức cho những thứ mình muốn, đây là một số chiến lược:
1. Lập “Danh sách mong muốn”
Thay vì mua sắm bốc đồng, hãy viết ra những món đồ bạn muốn mua. Xem lại danh sách sau 30 ngày. Thường thì cơn thèm sẽ qua đi.
2. Lập ngân sách cho những mong muốn một cách có chủ đích
Hãy đặt ra một khoản cố định hàng tháng cho những khoản không cần thiết. Sau khi chi tiêu hết, đừng chuyển sang các khoản khác.
3. Tìm giải pháp thay thế rẻ hơn
Bạn có thể nấu một bữa ăn tương tự ở nhà không? Xem phim miễn phí thay vì đăng ký năm dịch vụ? Tham gia các sự kiện cộng đồng để giải trí?
4. Chờ trước khi mua
Hãy áp dụng quy tắc 24 giờ hoặc 7 ngày trước khi mua thứ gì đó không cần thiết. Điều này giúp não bạn có thời gian bình tĩnh lại và đánh giá xem liệu nó có xứng đáng hay không.
5. Tôn vinh những lựa chọn có ý thức
Hãy nhận ra khi nào bạn đang tránh chi tiêu cho một nhu cầu nào đó và chuyển số tiền đó vào mục tiết kiệm. Những thành quả nhỏ sẽ tích lũy thành tiến bộ lớn.
Khi Mong Muốn Trở Thành Nhu Cầu
Một số mong muốn sẽ phát triển thành nhu cầu theo thời gian, tùy thuộc vào hoàn cảnh.
Ví dụ:
- Một chiếc ô tô có thể trở nên cần thiết nếu bạn chuyển đến một khu vực không có phương tiện giao thông công cộng.
- Internet có thể là nhu cầu thiết yếu nếu bạn làm việc tại nhà.
- Việc đăng ký thành viên phòng tập có thể rất quan trọng nếu bạn có vấn đề về sức khỏe và cần sự giám sát khi tập luyện.
Chìa khóa nằm ở bối cảnh. Hãy thành thật với bản thân về những gì cần thiết và những gì chỉ mang lại sự thoải mái.
Suy nghĩ cuối cùng: Lập ngân sách có mục đích, không chỉ là con số
Lập ngân sách không chỉ là toán học mà còn là về giá trị. Khi bạn hiểu rõ nhu cầu và mong muốn của mình, bạn sẽ kiểm soát được tiền bạc thay vì để cảm xúc hay thói quen chi phối tương lai tài chính của mình.
Bằng cách có ý thức lựa chọn những gì quan trọng nhất, bạn sẽ tránh được việc chi tiêu lãng phí, giảm căng thẳng về tài chính và dành chỗ cho các mục tiêu thực sự của mình, dù đó là xây dựng quỹ khẩn cấp, trả hết nợ hay thỉnh thoảng tận hưởng những thú vui xa xỉ mà không cảm thấy tội lỗi.
Hãy trung thực. Hãy chủ động. Và hãy nhớ rằng: nói "không" với một mong muốn hôm nay có thể đồng nghĩa với việc nói "có" với một điều gì đó tốt đẹp hơn vào ngày mai.